Nachtwacht
De Nachtwacht (Frans: La Ronde de nuit; Engels: Night Watch), is een schuttersstuk van de Hollandse kunstschilder Rembrandt van Rijn (1606-1669), dat in 1642 gereed kwam. Het wordt ook wel aangeduid als: ‘De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq’. De officiële titelbeschrijving luidt: “Schutters van Wijk II onder kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburch, ‘De Nachtwacht’ “[1], of meer omschreven: De compagnie van kapitein Frans Banninck Cocq en luitenant Willem van Ruytenburgh maakt zich gereed om uit te marcheren.[noot 1] Het doek toont de twee schutters uit de titel, vergezeld door andere militieleden, alsmede enkele figuranten, terwijl ze zich aan het opstellen zijn.
De Nachtwacht is een van de beroemdste schilderijen ter wereld.[2] Het schilderij is eigendom van de gemeente Amsterdam en behoort sinds 1808 tot de collectie van het Rijksmuseum Amsterdam.
Bestemming
Het schilderij was Rembrandts bijdrage aan een project van zeven werken, zes schuttersstukken en een portret van de doelheren van de kloveniersschutters, besteld door het Amsterdamse schuttersgilde voor de grote feestzaal van de Kloveniersdoelen. Het is Rembrandts eerste en enige schuttersstuk.
Karakterisering
Vergeleken met andere doeken uit het genre is Rembrandts werk een levendige en gedurfde compositie, waarin de schutterij niet in de gebruikelijke statische opstelling poseert, maar is afgebeeld tijdens het groeperen. Het doek is een rijk werk van een barokke complexiteit, waarin realisme en symboliek vakkundig zijn gecombineerd in een meesterlijke integratie van beweging, licht en kleur, in harmonie gebracht door een fijnzinnig patroon van clair-obscur. In deze aspecten vertegenwoordigt De Nachtwacht het hoogtepunt van Rembrandts schilderkunst.[3]
Inkorting
Het schilderij werd in 1715, of kort daarna, aan alle vier zijden ingekort om het passend te maken voor een andere ruimte. Daarbij verdween onder meer de afbeelding van twee schoolschutters. Tegenwoordig is het schilderij 379,5 cm hoog en 453,5 cm breed. Zonder lijst weegt het schilderij 170 kg, met lijst 337 kg.